Илдээр тулалдах эрдэмд төгс мэрэгшсэн, өтөл буурал хүмүн ийнхүү айлджээ.

Хүний суралцахыг төвшинөөр ангилж болох гэнэ  :

Хамгийн доод төвшинд хүмүн бусдаас болон өөрөөс суралцдаг, гэвч түүнээс гарах үр дүн, ашиг шим ховор, ингээд тэр бусдыг ч өөрийгөө ч чадваргүйд тооцдог . Энэ төвшин дахь хүмүн ямарч үнэгүй. Хэнд ч хэрэггүй.

Дундад төвшин дахь хүмүн мөн адил ямар ч хэрэггүй, тусгүй. Гэвч тэр өөртөө болон бусдад дүгнэлт хийх чадвартай. Тэрээр өөрийн олон зүйлд бэлэн биш байгаагаа, түүхий дутуу байгаагаа сайн мэднэ, мөн бусдын алдаа, дутагдалыг дүгнэж цэгнэж чад

на.

Дундаас дээгүүр төвшинд тухайн хүмүн нь чаддаг юм мэддэг зүйлээрээ бусдаас гялалзана. Тэрээр өөрийн биеэ хэт тоосон байх ба омог бардам зан түүнийг эзэмдэнэ. Ийм хүн бусдын магтаалд дурлаж, бусдын сайшаалд хөөрнө.  Ийм хүн ашигтай байж болох талтай.

Харин хамгийн дэээд төвшиний хүмүнд  өөрийн авьяас чадвараа бусдад гайхуулах нь сонин биш. Омог бардам онгирох зан түүнийх биш, даруу зан тэдний гол чимэг. Тэр өөрийн мэдлэгийн төвшинөө хэзээ ч хангалттай гэж боддоггүй. Өөрөөр хэлбэл түүний байгаа байдал, үйл хөдлөл, яриа нь бүгд яг л ЮУ Ч МЭДДЭГГҮЙ ХҮН аятай….

A certain swordsman in his declining years said the following : in one’s life, there are level in the pursuit of study. In the lowest level, a person studies but nothing comes of it, and he feels that both he and others are unskillful. At this point he is worthless. In the middle level he is still useless. but is aware of his own insufficiency and can also see insufficiency of others. in a higher level he has pride concerning his own ability, rejoices in praise from others, and laments the lack of ability in his fellows. This man has worth. In the highest level a man has the look of knowing nothing……

Hagakure by Yamamoto Tsunetomo.